Założycielem i pierwszym Wielkim Mistrzem Orderu był król Stanisław August Poniatowski, który ustanowił go pod hasłem praemiando incitat, czyli nagradzając zachęcać do działania w służbie publicznej. Niegdyś OŚS zajmował drugie miejsce w hierarchii polskich orderów, po Orderze Orła Białego, a przed Orderem Virtuti Militari. Wręczany był corocznie 8 maja, podczas uroczystości w kościele Św. Krzyża w Warszawie. W pewnych latach również w pałacu łazienkowskim w Warszawie oraz w kościele środowisk twórczych na Placu Teatralnym w Warszawie. Kilka lat temu uroczystość wróciła do swojego historycznego miejsca. W III RP Order nie został reaktywowany jako odznaczenie państwowe, ale Wielka Narodowa Kapituła Orderu Św. Stanisława jest bardzo prestiżową organizacją, skupiającą sporo zacnych i znanych osób. Działania charytatywnie prowadzi poprzez Stowarzyszenie Dam i Kawalerów Orderu Św. Stanisława, posiadające kilka komandorii na terenie kraju. Poprzednio, w roku 2011 Zbigniew Woźniak otrzymał order III klasy, zaś w 2014 r. - II klasy.